Choroba alkoholowa jednego z członków rodziny dotyka wszystkie bliskie mu osoby. Życie z osobą uzależnioną od alkoholu wiąże się przeżywaniem strachu, lęku, wstydu, stanem nieustannego napięcia emocjonalnego, doświadczaniem różnego rodzaju przemocy, problemów finansowych, a nawet z prawem. Około 16% Polaków spożywa alkohol w ryzykowny sposób. To niezwykle poważny problem społeczny, który wiąże się z rozpadem więzi w rodzinie i utratą poczucia bezpieczeństwa wszystkich jej członków.
Dlaczego tak trudno przekonać alkoholika do leczenia?
Najtrudniejszą sprawą w przypadku osób uzależnionych jest przekonanie ich do tego, że mają problem z alkoholem. Wynika to z faktu nieustannego zaprzeczania o istnieniu w życiu alkoholika poważnego problemu z nałogiem. Takie postępowanie wynika z wpływu alkoholu etylowego na psychikę, objawiającego się mechanizmem zaprzeczeń i iluzji. Osoba uzależniona sama siebie przekonuje, że ma pełną kontrolę nad piciem. Nie rozumie, bądź nie chce zrozumieć faktu istnienia przymusu picia. Nieustanne oszukiwanie siebie i innych utrudnia przekonanie alkoholika do podjęcia leczenia. W sytuacji prób uświadomienia mu problemu pojawia się najczęściej agresja. Mogą one zakończyć się sukcesem tylko wtedy, gdy pojawią się nieprzyjemne konsekwencje picia w postaci zespołu abstynenckiego, wyrzucenia z pracy, braku środków do życia. Zmierzenie się z realnymi problemami, ponoszenie konsekwencji własnych czynów, postawienie osoby uzależnionej przez najbliższych w sytuacji wyboru może przynieść oczekiwane rezultaty, przyznanie się do problemu i podjęcie leczenia.
Jak rozmawiać z alkoholikiem o leczeniu?
Rozmowy prowadzone z alkoholikiem przez osoby najbliższe nie powinny kończyć się awanturą. Należy się do nich merytorycznie przygotować, szukając wsparcia również w ośrodku terapii uzależnień. W jej trakcie najważniejsze jest zachowanie spokoju i zrozumienia dla uzależnienia od alkoholu osoby bliskiej. Emocje w takiej sytuacji są najgorszym doradcą. Używanie argumentów i sugerowanie konkretnych działań, a nie ocenianie alkoholika może przynieść pozytywne efekty. Oskarżanie może zostać przez osobę uzależnioną odebrane jako próba rozliczania z błędów, co przyniesie zapewne odwrotny skutek do zamierzonego, bowiem dla osoby uzależnionej alkohol jest sposobem na radzenie sobie z trudnościami i problemami, jakie spotyka na co dzień. Trzeba wziąć pod uwagę, że alkoholik nie myśli racjonalnie, jego choroba utrudnia mu podejmowanie decyzji o zerwaniu z nałogiem, ponieważ traktuje to jako odebranie mu czegoś ważnego w życiu, co zaspokaja jego potrzeby, daje mu poczucie stabilności. Nie racjonalizuje on nałogu jako niszczącego i szkodliwego dla jego zdrowia zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Najważniejszą sprawą jest nawiązanie porozumienia z osobą uzależnioną. Nie można podejmować rozmowy bez zrozumienia tego, czym jest uzależnienie. Należy uświadomić sobie, że jest to choroba przewlekła, na którą nie ma on wpływu, a okazanie wsparcia i życzliwości jest wyrazem troski o jego zdrowie oraz miłości i tym powinno być motywowane nakłanianie do leczenia. Warto pozwolić alkoholikowi mówić o swoich problemach, ale jednak sprawować kontrolę nad rozmową i używać rzeczowych argumentów, które są wyrazem dobrych intencji najbliższych alkoholikowi osób.
Więcej dowiesz się z naszego artykułu Jak rozmawiać z osobą uzależnioną?
Czy wspierać alkoholika w czasie terapii?
Podstawą w skutecznym leczeniu alkoholika jest wsparcie osób najbliższych. Pierwszym krokiem powinno być uświadomienie osobie uzależnionej, że musi ponosić konsekwencje swojego postępowania i decyzji. To najlepszy sposób pokazania alkoholikowi wszelkich zniszczeń, których jest on sprawcą i to w dosłownym znaczeniu lub w zakresie relacji z innymi, także w pracy. Pokazanie alkoholikowi realnego, a nie wymyślonego przez niego świata, w jakim dotychczas żył, jest początkiem terapii. Osoba trzeźwiejąca zaczyna postrzegać świat takim, jakim on jest wraz ze wszystkimi konsekwencjami jego alkoholizmu, jakie dotychczas ponosiła rodzina.
W jaki sposób wspierać alkoholika w trakcie terapii i leczenia?
Najbliżsi osoby uzależnionej powinni wspierać ją w trakcie terapii i detoksykacji, choć przecież nie mogą wziąć na siebie wszelkich jej trudów. Warto, aby rodzina pomogła alkoholikowi znaleźć odpowiedni ośrodek leczenia uzależnień i kontaktować się z nim w jego trakcie. Rodzina i osoby najbliższe mogą wziąć również udział w terapii dla osób współuzależnionych, gdyż alkoholizm jest chorobą całej rodziny. Jej celem jest uniknięcie poważnych konsekwencji alkoholizmu rodzica przez na przykład dzieci. Specjalista pomoże przepracować rodzinie wiele problemów związanych z alkoholizmem bliskiej osoby.