Alkoholizm to choroba, która w pierwszej fazie przebiega bezobjawowo. W chwili, kiedy najbliżsi dostrzegają problem, uzależnienie jest już zazwyczaj w zaawansowanym stadium. Ważna jest zatem chęć wyjścia z nałogu i pomoc wykwalifikowanych specjalistów. Warto zatem dokładniej zapoznać się z tematem choroby alkoholowej.
Czym jest alkoholizm?
Alkoholizm to przewlekła i postępująca choroba, która zagraża zdrowiu i życiu człowieka. Charakteryzuje się ona utratą kontroli nad ilością spożywanego alkoholu. Systematycznie obniża jakość życia rodzinnego, społecznego czy zawodowego, prowadząc do psychicznego i fizycznego uzależnienia od alkoholu. Alkoholizm jest podstępny, gdyż może rozwijać się latami. Głównym symptomem choroby alkoholowej jest stała i niepohamowana chęć sięgnięcia po napoje procentowe.
Jak duży procent społeczności w Polsce dotyka problem uzależnienia?
Około 80% dorosłych Polaków deklaruje, że sięga po kieliszek, 20% ankietowanych wskazało, że jest abstynentami od co najmniej roku. Pandemia oraz popandemiczny czas zmienił przyzwyczajenia związane z konsumpcją alkoholu. 8% Polaków przyznaje, że spożywa trunki codziennie, wśród nich jest wiele osób, które pije ryzykownie i niezdrowo. Statystyki wskazują, że w Polsce jest około 900 tysięcy osób uzależnionych od alkoholu. Jednak bardziej niepokojące dane dotyczą nadużywania napojów procentowych, gdyż ich liczbę szacuje się na ponad 2 miliony.
Jakie są najczęstsze przyczyny alkoholizmu?
Uzależnienie może mieć wiele przyczyn i zazwyczaj jest kwestią indywidualną. U każdej osoby choroba alkoholowa może mieć inne podłoże. Zazwyczaj jest to kumulacja kilku aspektów życiowych, które powodowały coraz częstsze sięganie po alkohol. Wśród przyczyn alkoholizmu wyróżnia się: medyczne, genetyczne, psychologiczne i socjologiczne. Osoby uzależnione najczęściej wskazują, że do nałogu przyczyniły się:
- problemy rodzinne lub zawodowe;
- złe wzorce zachowań;
- nadmiar obowiązków;
- ciągły stres;
- chęć rozładowania frustracji;
- sposób życia, np. picie dla relaksu.
Jakie fazy alkoholizmu wyróżniamy i jakie objawy im towarzyszą?
Fazy alkoholizmu sprawiają, że uzależnienie nie ujawnia się nagle, lecz przyjmuje zróżnicowane stopnie nasilenia. Wyróżnia się 4 fazy:
1. Faza prealkoholowa
Inaczej określana jako wstępna, może trwać kilka lat. W fazie tej objawy uzależnienia nie są dostrzegane przez osoby postronne, natomiast zmienia się podejście nałogowca do spożycia alkoholu. Alkoholik nie pije w samotności, jednak szuka okazji do częstych spotkań towarzyskich. Z czasem alkohol staje się nieodzownym elementem radzenia sobie w trudnych sytuacjach.
2. Faza ostrzegawcza
Inaczej zwana zwiastunową. Na tym etapie osoba uzależniona zaczyna pić samotnie, a nawet w ukryciu. Spożywanie alkoholu prowadzi również do luk w pamięci. Fazie tej towarzyszą zmiany zachowania osoby uzależnionej, zwłaszcza po konsumpcji, gdyż staje się ona bardziej rozmowna, odważniejsza i wyzbywa się zahamowań. Pojawiają się również wyrzuty sumienia, jednak myśl o uzależnieniu jest wypierana.
3. Faza krytyczna
Inaczej zwana ostrą. W tym przypadku następuje utrata kontroli nad spożywanym alkoholem. Osoba uzależniona traci zainteresowanie swoim hobby. Problem staje się bardziej widoczny dla otoczenia. Obietnice zaprzestania picia nie stanowią przeszkody w sięgnięciu po kolejny kieliszek. Możliwe są krótkie stany abstynencji, jednak kończą się one powrotem do konsumpcji. Życie codzienne zostaje podporządkowane pod kolejną porcję alkoholu.
4. Faza przewlekła
Inaczej zwana chroniczną. Na tym etapie występują ciągi alkoholowe, które mogą trwać nawet kilkanaście dni. Zaprzestanie picia skutkuje silnymi objawami abstynencyjnymi. Pogłębiają się również problemy psychiczne, występują epizody depresyjne oraz stany lękowe. W fazie tej może wystąpić delirium tremens (psychozy alkoholowe). Osoba uzależniona zatraca się w swoim nałogu, tracąc pracę czy popadając w konflikty z prawem. Dochodzi również do rozpadu relacji rodzinnych i społecznych.
Dlaczego osoba uzależniona izoluje się od swoich bliskich?
Wraz z postępem choroby alkoholowej, osoba uzależniona stopniowo odsuwa się od bliskich osób. Powodem takiego zachowania z jednej strony jest chęć ukrycia swojego nałogu, z drugiej zaś możliwość konsumpcji alkoholu bez wyrzutów ze strony rodziny. Osoba uzależniona odcina się od swojego środowiska, by móc zaspokoić chęć spożycia trunków bez ograniczeń ze strony najbliższych.
Jak wspierać osobę uzależnioną od alkoholu?
Rola osób najbliższych w walce z nałogiem jest nieoceniona. Ważna jest szczera rozmowa z osobą uzależnioną, która będzie oparta na faktach. Kluczowe jest, aby w chwili konfrontacji alkoholik był trzeźwy, tylko tak może zrozumieć skalę problemu. Podjęcie decyzji o leczeniu musi być świadome i przede wszystkim dobrowolne. Istotne jest również wspieranie osoby uzależnionej na każdym etapie wyjścia z nałogu. Jednak należy mieć na uwadze, że wsparcie alkoholika powinno być podyktowane pomocą wyjścia z nałogu, a nie jego ukrywaniem czy usprawiedliwianiem.
Jakie są dostępne metody leczenia alkoholizmu?
W Polsce leczenie alkoholizmu jest refundowane przez NFZ, stąd też można skorzystać z bezpłatnej opieki medycznej. Jednak należy mieć na uwadze, że ten rodzaj terapii wiąże się z długim okresem oczekiwania. Inną możliwością jest skorzystanie z oferty prywatnych ośrodków. Zapewniają one kompleksowe leczenie bez konieczności oczekiwania na wolny termin. Jednym z przykładów jest Ośrodek Przebudzenie – prywatny ośrodek leczenia uzależnień we Wrocławiu.
Dlaczego warto jak najwcześniej znaleźć odpowiednie wsparcie w walce z uzależnieniem?
Alkoholizm jest chorobą postępującą, której samemu nie da się zatrzymać czy wyleczyć. Konieczna jest specjalistyczna pomoc doświadczonych lekarzy i psychoterapeutów. Podjęcie decyzji o walce z nałogiem jest przełomowym momentem, dlatego nie warto zwlekać z rozpoczęciem leczenia.
Wyjście z nałogu to trudny, żmudny i wymagający proces, jednak warto podjąć walkę o trzeźwe życie. Postępująca choroba alkoholowa będzie stopniowo wyniszczać organizm, co w konsekwencji będzie prowadzić do utraty zdrowia, a nawet życia.