Alkoholizm jest złożoną chorobą, która wymaga kompleksowego podejścia oraz wsparcia. Terapia uzależnień stanowi początek drogi w walce o trzeźwe życie. Pozwala dostrzec istotę problemu oraz podłoża nałogu, ponadto dostarcza wiedzy i umiejętności przydatnych do wytrwania w abstynencji. Kluczowa będzie motywacja, która stanowi fundament całego procesu. Mowa tutaj zarówno o samym leczeniu uzależnień, jak i wytrwaniu w postanowieniu oraz przezwyciężeniu wszelkich trudności.
Motywacja jest to stan gotowości do podjęcia określonych działań. Proces ten ukierunkowuje starania oraz zachowania na osiągnięcie zamierzonych celów. Motywację można podzielić na dwa typy: wewnętrzną i zewnętrzną. Pierwsza z nich warunkuje, że osoba uzależniona podejmuje walkę „sama dla siebie”. Stanowi ona pożądany aspekt w procesie psychoterapii. Z kolei motywacja zewnętrzna występuje w przypadku, kiedy wyjście z nałogu podyktowane jest osiągnięciem nagrody bądź uniknięciem kary.
Leczenie uzależnień wymaga motywacji do podjęcia konkretnych działań, których celem jest życie w trzeźwości. Jednym z najtrudniejszych etapów jest znalezienie w sobie szczerej chęci do zmiany swego dotychczasowego życia.
Jak utrzymać motywację podczas leczenia uzależnień?
Na początku każdej terapii specjalista omawia ze swym pacjentem powody, dla których chce on zerwać z nałogiem. Pozwala to na precyzyjny dobór kierunku leczenia oraz pracy terapeutycznej. Kluczowa jest tutaj motywacja wewnętrzna, która stanowi fundament wyjścia z uzależnienia. W sytuacji, kiedy pacjent wykazuje jedynie chęci zewnętrzne lub powody są niejasne bądź niewielkie, wówczas terapeuta podejmuje stosowne działania, mające na celu zmianę nastawienia i odnalezienie motywacji wewnętrznej.
Motywacja to proces, który stale ewoluuje, podlegając zmianom i wpływom. Dodatkowo może ona zostać zachwiana przez różne czynniki. Zazwyczaj do takiej sytuacji dochodzi już na etapie psychoterapii. Zdarza się, że motywacja słabnie w zetknięciu się z wątpliwościami bądź trudnościami, wówczas osoba uzależniona traci ochotę na dalsze leczenie i wykazuje chęć jego zakończenia. Takie zjawisko najczęściej powiązane jest z poczuciem braku sensu dalszej psychoterapii, niezauważalnością efektów, złością do terapeuty czy trudnościami w utrzymaniu abstynencji. To kluczowy moment w procesie terapeutycznym, który zazwyczaj decyduje o dalszym leczeniu. Pojawiające się trudności, chwile zwątpienia, złość czy inne uciążliwe emocje, warto przedyskutować z terapeutą, który pomoże przezwyciężyć wszystkie przeciwności. Rozwiązanie tych problemów pozwoli wytrwać w procesie leczenia.
Jak motywować się do wytrwania w trzeźwości po zakończonym leczeniu?
Terapia uzależnień to tak naprawdę początek drogi wyjścia z nałogu. Stanowi ona fundament do dalszej walki o wytrwanie w trzeźwości. Wiele zależy od samej osoby uzależnionej, stąd też tak ważne jest wzmacnianie motywacji, która staje się inspiracją do zmian. Dodatkowo w sytuacji nawrotu choroby, pozwala na szybkie podjęcie odpowiednich działań. Wiele osób uzależnionych zmaga się z tzw. efektem sufitowym, który pojawia się wraz ze spadkiem motywacji. W początkowym etapie po odbyciu leczenia osoba uzależniona jest pełna nadziei, wiary i chęci w utrzymaniu abstynencji. Jednak z czasem silna wola ulega osłabieniu. Ma to związek z pojawieniem się trudności, wątpliwości oraz wszelkich pokus. Dodatkowo utrzymanie abstynencji utrudniają pojawiające się problemy związane z funkcjonowaniem w nowej (trzeźwej) rzeczywistości, gdyż to właśnie nałóg dotychczas tłumił wszelkie trudności i stanowił środek rozładowujący napięcie emocjonalne. W takiej sytuacji kluczowa jest obserwacja swego stanu oraz poziomu motywacji. Efekt sufitowy można pokonać, jednak istotne jest jego rozpoznanie i odpowiednia reakcja. W sytuacji wystąpienia spadku chęci i wiary w dalszą abstynencję, należy zwrócić się po wsparcie do psychoterapeutów, którzy wskażą konkretne metody przeciwdziałania temu zjawisku.
Jakie są sposoby radzenia sobie z nawrotami?
Wyjście z nałogu może być obarczone nawrotem choroby alkoholowej. Proces ten nie następuje gwałtownie, lecz jest rozciągnięty w czasie. To stopniowy powrót do utartych wzorców funkcjonowania, które mogą prowadzić do ponownego picia. Nawrót choroby alkoholowej rozpoczyna się od spadku motywacji oraz braku satysfakcji z obecnego życia. Coraz częściej pojawia się frustracja, poirytowanie, złość czy strach. Kluczowe znaczenie ma tutaj tzw. HALT, czyli skrót pochodzący z języka angielskiego: hungry – głodny, angry – złość, lonely – samotny, tired – zmęczony. Tych czterech stanów każdy trzeźwiejący alkoholik musi unikać na co dzień. W walce o utrzymanie abstynencji kluczowe są: samoobserwacja oraz regularny udział w spotkaniach AA. Pierwszy czynnik pozwoli w porę podjąć odpowiednie kroki, gdy dochodzi do spadku motywacji, a chęć sięgnięcia po alkohol staje się coraz silniejsza. Z kolei regularny udział w mitingach dostarcza odpowiedniego wsparcia oraz wiedzy, jak przeciwdziałać pojawiającym się trudnością oraz pokusom. Wzajemna pomoc staje się kluczowa i pozwala przetrwać mniejsze bądź większe kryzysy.
Motywacja to silna broń w walce z alkoholizmem. Pozwala przeciwstawić się pokusie i wszelkim trudnością. Jednak kluczowe jest utrzymanie jej na wysokim poziomie. Warto pamiętać, że każdemu zdarzają się gorsze czy słabsze dni. W takich chwilach należy niezwłocznie zwrócić się po wsparcie do psychoterapeutów, by zapobiec nawrotom choroby alkoholowej.