Alkohol to substancja psychoaktywna, która pita nawet w niewielkich ilościach może prowadzić do zmian w zachowaniu, wywoływać zaburzenia psychiczne oraz psychotyczne i amnestyczne. Powszechnie dostępny alkohol to cichy zabójca. Powoli, stopniowo, ale skutecznie prowadzi do zaburzenia świadomości oraz postrzegania rzeczywistości. Dodatkowo spożywany w nadmiarze prowadzi do szeregu zespołów chorobowych i jest czynnikiem aktywującym rozwój chorób somatycznych. Zmiana zachowania i nienaturalny sposób postępowania, które występują na skutek spożywania alkoholu to reakcja organizmu na zatrucie alkoholowe bądź przewlekłe jego nadużywanie.
Każda osoba spożywająca alkohol, niezależnie od tego, czy robi to nałogowo, czy okazjonalnie, jest narażona na negatywne skutki jego oddziaływania. Jednak, jak nam wiadomo, u każdego są one inne. Co sprawia, że jedni po alkoholu zwyczajnie zasypiają, podczas gdy inni stają się agresywni i skłonni do podnoszenia ręki na bliskich? Poniżej przyjrzymy się prawdopodobnym przyczynom takiej sytuacji.
Alkohol a organizm człowieka
Etanol zwany też alkoholem etylowym jest substancją, której spożywanie negatywnie wpływa na cały organizm ludzki. Szczególnie destrukcyjnie działa on jednak na pracę ośrodkowego układu nerwowego. Często skutkuje to zmianami w zachowaniu oraz osobowości. Impulsy nerwowe pracują wolniej, wolniej też przechodzą wzdłuż włókien nerwowych. Stąd też u osób pijących występują stany odprężenia, błogości i euforii. Przyczyna jest prosta – uśpiony i drzemiący układ nerwowy.
Osoba pod wpływem działania czynnika psychoaktywnego ma obniżony refleks i sprawność fizyczną oraz problemy z koncentracją, trudniej jej jest odpowiednio się wypowiadać i budować logiczne i spójne zdania. Ludzie po alkoholu mają splątaną mowę, często mówi się, że bełkoczą. Ich ruchy są chaotyczne, niezdarne, niepewne. Kołyszą się, chwieja, zataczają, nie potrafiąc utrzymać równowagi. Alkohol negatywnie wpływa na układ krwionośny i serce. Gwałtownie podnosi ciśnienie krwi i tętno. Negatywnie wpływa również na układ pokarmowy, pracę wątroby i jelit.
Przeczytaj także: Choroba alkoholowa a objawy psychiczne
Zmiana zachowania na skutek spożywania alkoholu
Ludzie po wypiciu alkoholu zachowują się zupełnie inaczej niż w stanie trzeźwości. Wypicie nawet niewielkich ilości alkoholu może powodować u nich agresję. Ludzie po alkoholu często stają się awanturniczy, dopuszczają się czynów karalnych, podejmują często absurdalne i błędne decyzje. Osoby będące pod wpływem napoi alkoholowych tracą kontakt z rzeczywistością, nie myślą logicznie. Ich wolna wola jest przejmowana przez substancję psychoaktywną, działają nie do końca świadomie i racjonalnie. Alkohol destrukcyjnie wpływa na emocje, powoduje stany wyjałowienia i odosobnienia.
U osoby pijącej powstaje myślenie życzeniowe. Realizm zastępują potrzeby i marzenia. Dzieje się tak, gdyż etanol wpływa na tą część mózgu, która odpowiedzialna jest za fantazje i pragnienia.
Osoby pijące alkohol często mają problemy finansowe. W stanie upojenia zaciągają długi i pożyczki. Nie potrafią racjonalnie zarządzać swoim budżetem. Zaniedbują bliskich i rodzinę, którą są zobowiązani utrzymywać materialnie. Pomimo narastających długów, mają wysoką tendencję do rozrzutności i niekontrolowanego wydawania pieniędzy. Brak w ich zachowaniu odpowiedzialności i troski o siebie i o innych.
W sytuacjach, kiedy osoba spożywająca alkohol traci kontrolę nad ilością wypijanego trunku, dochodzi do uruchomienia zachowań, które nie są akceptowane społecznie. Człowiek taki ma wrażenie, że wszystko może i wszystkiego dokona. Potrafi prowadzić samochód pod wpływem alkoholu, awanturować się, być agresywnym zarówno w stosunku do otoczenia jak i samego siebie. Jego zachowania są lekkomyślne i brakuje w nich odpowiedzialności za popełnione czyny. Alkohol potęguje impulsywność działań, są one nagłe, niekontrolowane i gwałtowne. Ludzie po wypiciu alkoholu żyją w iluzorycznym świecie, w którym chcą wciąż doznawać pozytywnych bodźców podczas zabawy.
Charakterystyczną cechą osób będących pod wpływem trunków wysokoprocentowych jest ich gwałtowna i nieoczekiwana zmiana nastrojów, nerwowość. Alkohol negatywnie wpływa na relacje rodzinne, w pracy i ogólnospołeczne. Osoba spożywająca zbyt często i w nadmiernych ilościach alkohol, powoli zaczyna odsuwać się od świata rzeczywistego, zamyka się przed innymi. Rodzą się negatywne emocje, człowiek odczuwa niskie poczucie własnej wartości, rozżalenie, wstyd, smutek, poczucie braku sensu.
Agresywne zachowania po alkoholu może potęgować wysokie stężenie testosteronu. Jest to obserwowane szczególnie u mężczyzn.
Co wpływa na agresje po alkoholu?
Wiele zależy od indywidualnego przypadku. Po spożyciu alkoholu inaczej postrzegamy otoczenie, niż wygląda ono w rzeczywistości, nasze zachowania nabierają śmiałości i w zależności od nastroju możemy wpaść w niezwykłą euforię lub agresję.
Wiele może zależeć od nastawienia przed spożyciem alkoholu. Będąc w stanie depresji, w alkoholu szukamy ukojenia i zapomnienia. Alkohol jest wówczas barierą ochronną przed strachem i pomaga niektórym zasnąć – w smutku, lecz przy okazji w zobojętnieniu.
Co z kolei z agresją? Alkohol po raz kolejny wprawia nas w obojętność względem własnych odczuć i uczuć innych. Już nie boimy się cudzej reakcji, krzyków, pozwalamy sobie na powiedzenie całej prawdy, która nam ciąży. Ze względu na przypływ odwagi, jesteśmy w stanie uciec się nawet do przemocy, by ukarać drugą osobę za wyrządzone przykrości, bronić siebie czy po prostu wyżyć się na otoczeniu.
Agresja po alkoholu o podłożu genetycznym
Okazuje się, że agresja po spożyciu procentów może mieć podłoże genetyczne, co oznacza, że nawet osoby, które na ogół nie są nerwowe, mogą się takie stać, gdy wypiją nawet stosunkowo niewielką ilość alkoholu. Powodem jest uszkodzony gen HTR2B, który upośledza wytwarzanie serotoniny, odpowiedzialnej za kontrolowanie samopoczucia, apetytu i pobudzenia seksualnego, co tłumaczy niekontrolowane ataki głodu lub też nadmierną pobudliwość seksualną po spożyciu alkoholu.
Czy osoby spożywające alkohol okazjonalnie również mogą zachowywać się pod jego wpływem agresywnie? Niestety tak. Czynnikami zagrożenia jest wrodzona skłonność do agresji, występowanie zaburzeń psychicznych, a także zbytnia lekkomyślność i brak zdolności do przewidywania konsekwencji swojego postępowania.
Trauma z przeszłości a wpływ alkoholu
Agresja po spożyciu napojów wysokoprocentowych ma silny związek ze wspomnieniami z przeszłości, zwłaszcza z tymi, w których alkohol gra główną rolę. Pamiętamy naszych bliskich, będących „pod wpływem”, ich agresywne zachowanie i stosowanie przemocy. Nasza własna agresja może być wówczas reakcją na wdrukowany wzór, możemy niejako zakładać, że każdy człowiek po spożyciu alkoholu jest agresywny.
Przeczytaj także: Syndrom DDA – kim są dorosłe dzieci alkoholików?
Zmiana zachowania po alkoholu a osobowość
Badania wykazują również, iż większą predyspozycję do zachowań agresywnych i niekontrolowanych mają osoby o określonych cechach charakteru i osobowości. Ludzie, którzy w stanie trzeźwości cechują się lekkomyślnością, spontanicznością, beztroską, są obarczone wyższym ryzykiem negatywnych zachowań, w tym, agresji na skutek wypicia alkoholu.
Napady agresji i szału często wynikają z potrzeby rozładowania negatywnych emocji, zgromadzonej złości, nieprzyjemnych odczuć i bezradności. Prawidłowa praca mózgu na skutek spożywania alkoholu jest zaburzona. U osoby pijącej pojawia się nierealne poczucie zagrożenia i prowokacji. Układ nerwowy oraz racjonalne reakcje są paraliżowane używką. W stanie odurzenia dochodzi do zaburzonej interpretacji rzeczywistości oraz problemów z odpowiednim dobraniem zachowań do określonych sytuacji.
Jak leczyć destrukcyjne zachowania po alkoholu?
Leczenie powtarzających się zmian zachowań wynikających z picia alkoholu polega na skorzystaniu z pomocy psychologów i psychiatrów. Skutecznie dobrana terapia alkoholowa to idealny sposób pomocy w każdym przypadku. Agresywne zachowania występujące po spożywaniu trunków są bardzo niebezpieczne zarówno dla samej osoby pijącej jak i jej otoczenia. Osoby takie potrafią rozładowywać swoją złość i rozdrażnienie na przypadkowo spotkanych osobach. Często angażują się w bójki i awantury. Swym zachowaniem doprowadzają do rozpadu życia rodzinnego. Łamią prawo i porządek publiczny, w skrajnych przypadkach żebrzą i kradną, by zdobyć pieniądze na zakup alkoholu. Przymus zastosowania terapii jest możliwy w polskim prawie tylko w określonych przypadkach.
Przeczytaj także: Przymusowe leczenie odwykowe, czyli ubezwłasnowolnienie alkoholika
Rodzina i najbliżsi powinni starać się uzmysłowić rangę problemu i motywować do podjęcia leczenia bądź terapii odwykowej. By skutecznie zwalczyć nawracający problem picia i związane z nim destrukcyjne zachowania, konieczna jest pomoc instytucjonalna. Należy zastosować kompleksową terapię uwzględniająca złożoność problemu z alkoholem i zmianami, które zdążył już wyrządzić w życiu i w organizmie człowieka. Odpowiednio dobrana psychoterapia jest kluczem, by powrócić do normalnego funkcjonowania jednostki w społeczeństwie. Choć nie jest to proces krótki i łatwy, przynosi owocne rezultaty i pozwala na stałe pożegnać się z alkoholem.