Neurastenia to jedna z chorób cywilizacyjnych XXI wieku. Jest rodzajem nerwicy, która powstaje na skutek nieumiejętności poradzenia sobie z ogromną ilością stresu. Może wystąpić na skutek nadprodukcji adrenaliny i noradrenaliny, ale także jako skutek trwałej ekspozycji na czynniki stresujące. Czym jest nerwica neurasteniczna? Jakie są objawy i jak wygląda leczenie neurastenii?
Neurastenia – co to jest za choroba?
Nerwica neurasteniczna to rodzaj zaburzeń nerwicowych, które dotykają zarówno psychiki, jak i ludzkiego ciała. Jej objawy często bywają błędnie mylone z innym problemem, jakim jest zespół przewlekłego zmęczenia.
Najogólniej można stwierdzić, że neurastenicy to osoby, u których wyczerpały się pokłady zasobów nerwowych, które są odpowiedzialne za odporność na stresujące wydarzenia. Neurastenia rozwija się więc wtedy, gdy układ nerwowy jest nieustannie poddawany silnemu obciążeniu, który każdy może odczuwać inaczej.
Iwanow-Smolenski wyróżnił 3 typy neurastenii:
- neurastenię hiposteniczną – główne objawy to zmęczenie i niepokój,
- neurastenię hipersteniczną – objawia się przez niepohamowane wybuchy złości, nadwrażliwość na bodźce i rozdrażnienie,
- neurastenię asteniczną – wyróżnia szybkie męczenie się nawet mimo wykonywania nieskomplikowanych czynności.
O neurastenii nadal niewiele wiadomo, jednak zauważono, że zwykle ten typ nerwicy dotyka osoby między 20 a 55 rokiem życia. Co więcej, neurastenicy to najczęściej osoby wykonujące stresujące zawody na wysokich stanowiskach w pracy oraz osoby z wyższym wykształceniem. Są to między innymi managerowie, prawnicy, lekarze czy dziennikarze.
Warto wiedzieć na temat neurastenii
Neurastenia jest znana nauce od niedawna. Pisał o niej jako pierwszy XIX-wieczny neurolog George Beard, który opisał to schorzenie jako zaburzenie związane z różnymi dolegliwościami psychosomatycznymi.
W Polsce także niektóre kręgi miały świadomość jej występowania w społeczeństwie. Jak można przeczytać w “Niepokorny prezydent Stanisław Wojciechowski 1969-1953”: “Ktoś złośliwy powiedział, że jeden Polak to geniusz, dwóch to kłótnia, a trzech to anarchia. Nie uważam tej gadki za trafną ocenę naszego charakteru narodowego. Może ona odnosić się do inteligencji, obciążonej wadami zepsutej szlachty i anormalnymi warunkami życia, powodującymi rozwój neurastenii. W mojej działalności nie miałem wypadku, żeby hasło rozłamu wychodziło od dołu; zawsze gorszący przykład dawała elita, chorująca na egotyzm i doktrynerstwo, w niepodległej Polsce i na karierowiczostwo.”
O nerwicy neurastenicznej mówiło się już pod koniec XIX wieku, jednak do dzisiaj nie wiadomo, jakie są dokładne przyczyny powstania neurastenii. Obecnie temat jest coraz głośniejszy, ponieważ neurastenia uchodzi za jedno z najczęściej rozpoznawanych zaburzeń nerwicowych nie tylko w Polsce, ale także na świecie.
Jakie są objawy neurastenii?
Lekarze często w wyniku bezradności określają mianem nerwicy wszystko to, co trudno jest określić inaczej. W taki sposób różne schorzenia czy dolegliwości określa się potocznie jako nerwice serca lub nerwice żołądka. Neurastenicy, którzy cierpią na nerwicę neurasteniczną to grupa osób, która wyróżnia się charakterystycznymi, aczkolwiek niespecyficznymi objawami, które niektórzy mogą pomylić z przemęczeniem. U pacjentów stwierdza się dolegliwości zarówno w sferze psychicznej, jak i w sferze fizycznej.
Główne objawy neurastenii to:
- przewlekłe zmęczenie,
- nadreaktywność w sytuacjach stresowych,
- obniżony nastrój i wahania nastroju,
- nieuzasadnione napady płaczu lub gniewu,
- nadwrażliwość na bodźce,
- trudności ze skupieniem się i zachowaniem uwagi,
- pogorszenie koncentracji,
- spadek kreatywności,
- poczucie wypalenia zawodowego.
Dodatkowo często pacjenci skarżą się także na:
- występowanie zaburzeń snu,
- kołatania serca,
- dolegliwości żołądkowe i jelitowe.
Jak wygląda leczenie nerwicy neurastenicznej?
Najlepszym sposobem na leczenie neurastenii jest psychoterapia w ośrodku leczenia, gdzie najczęściej osobom chorym na nerwice zaleca się skorzystanie z terapii poznawczo-behawioralnej. Leczenie nerwicy neurastenicznej w ten sposób pozwala na znalezienie źródła problemu, które destrukcyjnie wpływa na układ nerwowy, a więc także na psychikę i podejmowane przez pacjenta decyzje.
Skuteczne leczenie nerwicy jest możliwe w ośrodku, ale aby złagodzić stres i przyspieszyć proces powrotu do zdrowia zaleca się poznanie technik relaksacyjnych, wykonywanie spokojnych ćwiczeń oraz spacery. Zdarza się, że w niektórych przypadkach, szczególnie wtedy, gdy nerwica neurasteniczna działa bardzo destruktywnie na życie, konieczne jest także włączenie do leczenia środków farmakologicznych, które mają działanie wyciszające.