Depresja sezonowa – dlaczego atakuje jesienią?

Przebudzenie - 08.11.2022

Jesienna aura najczęściej kojarzona jest z barwnym krajobrazem przepełnionym kolorowymi drzewami. Jednak jest to także okres zmiennej pogody, obniżonej temperatury powietrza oraz krótszych dni. Dla większości osób oznacza to obniżone samopoczucie i niechęć do działania, które w konsekwencji mogą powodować występowanie depresji sezonowej.

Co to jest depresja sezonowa i kiedy się pojawia?

Depresja sezonowa inaczej określana jako SAD (z ang. seasonal affective disorder) jest podtypem zaburzenia afektywnego depresyjnego, mówiąc prościej to rodzaj depresji. Różnica polega na tym, że depresja sezonowa pojawia się cyklicznie i charakteryzuje się sezonowo-nawrotowym przebiegiem. Epizody depresyjne występują najczęściej w okresie jesiennym lub zimowym. Rzadziej objawia się w porze wiosennej czy letniej. Objawy zakłócają poznawcze, emocjonalne i fizjologiczne funkcjonowanie człowieka. Zazwyczaj są bardzo uciążliwe.

Przeczytaj także: Jak alkohol wpływa na uczucia?

Ile trwa SAD?

Jak wcześniej wspomniano, depresja sezonowa najczęściej pojawia się w okresie jesiennym lub wczesnozimowym. Trwa zazwyczaj kilkanaście tygodni, a objawy ustępują wraz z nadejściem wiosny. Jednak jesienią dochodzi do reemisji.

Dlaczego depresja się pojawia i z czego to wynika?

Rozwój depresji sezonowej najprawdopodobniej jest spowodowany mniejszą ekspozycją na światło oraz zmiany długości dnia i nocy, co może skutkować zaburzeniami rytmu dobowego. Stąd też reemisja następuje cyklicznie o konkretnej porze roku. Zmiany dobowe zachodzące w okresie jesiennym mogą być powiązane ze zmianami wydzielania niektórych substancji w organizmie. Mowa tutaj o serotoninie, której poziom znacząco spada. Dodatkowo można zaobserwować zaburzenia innych neuroprzekaźników np. dopaminy czy noradrenaliny. Zmiany zachodzą także w produkcji oraz wydzielaniu melatoniny, która w połączeniu z serotoniną pomaga utrzymać prawidłowy codzienny rytm organizmu tj. dzień-noc. Konsekwencją takiego działania są trudności w dostosowaniu się do zmian, co skutkuje depresją sezonową.

Depresja sezonowa objawy

Symptomy SAD są bardzo podobne do klasycznych objawów typowej postaci depresji. Do najczęściej występujących należą:

• ciągłe uczucie smutku,
• płaczliwość,
• niepokój,
• lęk,
• brak sił,
• zmęczenie,
• brak energii,
• niechęć do działania,
• apatia,
• zaburzenia snu lub zwiększona senność,
• zmiany apetytu – może to być zarówno jego zmniejszenie, jak i zwiększenie,
• wycofanie społeczne.

Co ważne, może dochodzić również do pobudzenia, które będzie przejawiało się złością lub agresją. Warto pamiętać, że depresja sezonowa najczęściej rozpoczyna się od przewlekłego zmęczenia oraz braku chęci do działania. Z czasem pojawiają się także obniżony nastrój i smutek.

Objawy depresji sezonowej nie różnią się znacząco od tych w przypadku depresji o typowym przebiegu

Jak przeciwdziałać depresji sezonowej?

Depresji sezonowej można przeciwdziałać. Tutaj kluczowa będzie zbilansowana dieta, bogata w witaminy i składniki odżywcze. Dodatkowo aktywność fizyczna w szczególności na świeżym powietrzu również ma duże znaczenie. Warto także znaleźć czas na relaks lub medytację. Dobrym pomysłem będą także wspólne wyjścia z przyjaciółmi i częste przebywanie z bliskimi osobami. Jeżeli zostaną zastosowane te działania, wówczas depresja sezonowa nie powinna się pojawić, a nawet jeśli tak się stanie, to objawy będą bardzo łagodne.

Depresja sezonowa – leczenie

Depresja sezonowa to realny problem. Jeśli objawy utrzymują się co najmniej dwa tygodnie lub wpływają na codzienne funkcjonowanie, wówczas należy udać się do lekarza. Specjalista na podstawie wywiadu oraz badań dobierze najskuteczniejszą metodę leczenia.

Leczenie depresji sezonowej polega głównie na stosowaniu fototerapii, czyli naświetlania przy użyciu specjalnej lampy. Ważną rolę odgrywa także prawidłowo zbilansowana dieta oraz suplementacja witaminą D. Farmakologię stosuje się w szczególnych przypadkach, kiedy objawy są bardzo nasilone i znacząco utrudniają codzienne funkcjonowanie. Leki przyjmowane są pod nadzorem lekarza. Dobrym rozwiązaniem jest również skorzystanie z psychoterapii, której celem będzie redukcja stresu oraz poznanie technik radzenia sobie z występującymi objawami. To również dobre rozwiązanie w przypadku, kiedy lekarz nie uzna potrzeby zastosowania farmakologii. Psychoterapia pozwoli na lepsze poznanie samego siebie oraz nauczy, jak radzić sobie z problemem. Kluczowe jest także wsparcie najbliższych oraz przyjaciół. Dodatkowo warto zadbać o regularną aktywność fizyczną.

Depresja sezonowa jest czymś powszechnym. Wiele osób zmaga się z nią w okresie jesiennym czy wczesnozimowym. Warto zatem wiedzieć, jak jej przeciwdziałać lub co robić, kiedy objawy nie ustępują.