Depresja jest jednym z częściej występujących zaburzeń wśród alkoholików, dla których może stanowić zarówno przyczynę nałogu, jak i jego powikłanie. Ze względu na charakterystyczne dla wielu alkoholików problemy z akceptacją otaczającej rzeczywistości i wykorzystywanie alkoholu jako sposobu na zabicie ogarniającego smutku, przygnębienia czy negatywnych emocji, depresja może stanowić poważny problem i, ze względu na współtowarzyszące uzależnienie, być u alkoholika problemem trudnym do wyleczenia.
Alkoholizm i depresja wpływają na siebie wzajemnie, utrudniając walkę z nałogiem oraz wyzbywanie się myśli depresyjnych. Kiedy pojawia się depresja alkoholowa, jakie są jej objawy i w jaki sposób podchodzi się do jej leczenia?
Kiedy pojawia się depresja alkoholowa?
Depresja alkoholowa może pojawić się jeszcze przed pojawieniem się uzależnienia, stanowiąc niejako jego przyczynę. Dla osób zmagających się samodzielnie ze stanami depresyjnymi alkohol często staje się prostym rozwiązaniem sytuacji – sposobem, dzięki któremu możemy, choć na chwilę zapomnieć o smutku, negatywnych emocjach, niskiej samoocenie i problemach. Taka forma samoleczenia depresji nie przynosi jednak nic dobrego, bo nadużywanie alkoholu nie tylko doprowadzi do rozwinięcia choroby alkoholowej, ale często także pogłębienia się depresji.
Depresja alkoholowa może pojawić się także w trakcie uzależnienia. Często jej powodem jest uświadomienie sobie przez uzależnionego skali swojego problemu i kłopotów, z jakimi wiążą się próby wyjścia z nałogu. Alkoholizm niszczy życie osoby uzależnionej, odsuwając ją od bliskich, kariery, życia prywatnego. Zdanie sobie sprawy z tego jak wiele szkód wyrządziło nałogowe picie alkoholu może pchnąć do depresji, objawiającej się w tym przypadku bardzo często myślami samobójczymi i samookaleczeniem.
Trzecim przypadkiem depresji alkoholowej jest depresja pojawiająca się wskutek odstawienia trunków, zarówno w przypadku nagłego odstawienia i wystąpienia zespołu abstynencyjnego, jak i po dłuższych okresach trzeźwości. W przypadku depresji pojawiającej się zaraz po odstawieniu najczęściej występuje ona w dość łagodnej formie i jest możliwa do opanowania wraz ze stopniowym wychodzeniem z nałogu – jeśli zespół abstynencyjny pojawia się w trakcie terapii alkoholowej, a nie samodzielnych prób wychodzenia z nałogu, depresja zostanie odpowiednio zaadresowana podczas terapii.
Najważniejsze objawy depresji alkoholowej. Na co warto zwrócić uwagę?
Objawy depresji alkoholowej można porównać z typowymi objawami depresji, a więc ogólnym pesymizmem, przygnębieniem, niską samooceną, poczuciem winy, brakiem sensu życia, ogólnym spowolnieniem, niechęcią do wykonywania nawet codziennych czynności oraz bezsennością lub nadmierną sennością.
Wśród alkoholików objawy te będą nasilały się w zależności od fazy choroby alkoholowej i dostępu do uzależniających trunków – jeśli depresja pojawiła się w wyniku odstawienia alkoholu, jej charakterystyczne objawy będą łączyły się z typowymi objawami zespołu abstynencyjnego, a więc stresem, rozdrażnieniem, bólami głowy, bezsennością, zaburzeniami świadomości czy lękami.
Przy depresji alkoholowej pojawiającej się w trakcie uzależnienia do objawów dochodzi szybkie upijanie się i potrzeba pozostawania w stałym stanie upojenia, próby naprawiania błędów życiowych pod wpływem, bo tak łatwiej znieść cierpienie czy niewygodne rozmowy z bliskimi, jeszcze większa chęć do picia w samotności, głęboki pesymizm, zmęczenie, a w niektórych przypadkach także próby targnięcia się na własne życie.
Depresja alkoholowa – leczenie
Leczenie depresji alkoholowej jest trudne, ponieważ wiele jej objawów może być silnie związanych z objawami alkoholizmu, a podjęcie leczenia depresji wymaga także leczenia samego uzależnienia. Działania takie najlepiej realizować w ośrodkach leczenia uzależnień, gdzie w trakcie walki z nałogiem i próby zbudowania zupełnie nowego systemu wartości opartego o trzeźwość odbudowuje się także pozytywne emocje, skojarzenia i zachowania odległe od depresji.
Celem leczenia uzależnienia od alkoholu jest osiągnięcie trwałej abstynencji, choć należy zauważyć że całkowite pozbycie się choroby alkoholowej jest niemożliwe – osoba raz uzależniona zawsze będzie żyć z ryzykiem, że nawet jeden drink wywoła objawy organizmu nakłaniające do regularnego picia. Umiejętne radzenie sobie z depresją alkoholową po zakończeniu leczenia odwykowego może przyczynić się do utrzymania stanu abstynencji na dłużej.