Czym charakteryzuje się uzależnienie od różnych rodzajów leków?

Przebudzenie - 19.01.2022

Uzależnienie od leków to nabyty stan zaburzenia zdrowia psychicznego i fizycznego połączony z przymusem zażywania konkretnego środka farmaceutycznego. Uzależnienie powoduje zmianę w dotychczasowym sposobie zachowania danej osoby, jego nasilenie i objawy różnią się jednak w zależności od rodzaju leżącego u podłoża dependencji leku.

Uzależnienie od leków nasennych i uspokajających

Skąd bierze się uzależnienie od leków nasennych i uspokajających?

Uzależnienie od leków nasennych i uspokajających spowodowane jest często niefrasobliwością lekarzy wystawiających recepty na silnie uzależniające środki bez właściwego poinformowania pacjenta o możliwości wykształcenia się dependencji. Za łatwość rozwijania się nałogu odpowiada w dużej mierze fakt, że leki z tej grupy mają natychmiastowe działanie i przynoszą szybką ulgę.

Jak rozpoznać uzależnienie?

O uzależnieniu od leków nasennych i przeciwbólowych można mówić w sytuacji, gdy u danej osoby rozwija się przekonanie, iż bez leku nie jest w stanie poprawnie funkcjonować. Osoba uzależniona ustawicznie myśli o tym, jak zdobyć receptę na lek, odczuwa niepokój, gdy zmniejsza się zapas przyjmowanego specyfiku. Lek znajduje się w centrum jej życia, cała reszta spraw zostaje zepchnięta na dalszy plan. Nadużywanie leków nasennych i uspokajających daje również objawy fizyczne w postaci otępienia, pogorszenia funkcji poznawczych oraz obniżenia zdolności koncentracji, kojarzenia i zapamiętywania. Możliwe jest także wystąpienie zaburzenia koordynacji ruchów, apatii, euforii lub agresji.

Uzależnienie od antydepresantów

Skąd bierze się uzależnienie od antydepresantów?

Właściwości uzależniające antydepresantów pozostają kwestią dyskusyjną. Zdaniem wielu psychiatrów leki z tej grupy nie uzależniają, inni wskazują jednak na możliwość wykształcenia się uzależnienia psychicznego związanego z pozytywnym wpływem antydepresantów na uczucia i myśli. Chęć uzyskania natychmiastowej gratyfikacji jest więc często wskazywana jako czynnik kreujący dependencję u pacjentów, u których leki antydepresyjne zostały pierwotnie przepisane przez lekarza psychiatrę.

Jak rozpoznać uzależnienie?

Uzależnienie od antydepresantów można podejrzewać w sytuacji, gdy dana osoba zaczyna przywiązywać zbyt dużą wagę do przyjmowania leków z tej grupy i organizuje wokół nich całe swoje życie. O wykształceniu się dependencji może również świadczyć wystąpienie objawów odstawiennych w postaci nagłego pogorszenia samopoczucia, nudności, biegunek oraz drżenia kończyn, a także zaburzeń snu, niepokoju i nadwrażliwości na światło.

Uzależnienie od leków przeciwbólowych

Skąd bierze się uzależnienie od leków przeciwbólowych?

W wypadku uzależnienia od leków przeciwbólowych należy zastosować rozróżnienie na uzależnienie od leków narkotycznych (opioidowych) oraz leków nienarkotycznych.

Przeciwbólowe leki narkotyczne (opioidowe)

Leki opioidowe to niezwykle silne leki przeciwbólowe, które znoszą ból niemal natychmiastowo, posiadając równocześnie działanie uspokajające. Leki przeciwbólowe tego typu mogą powodować szybkie i silne uzależnienie psychiczne oraz fizyczne, a ich odstawienie musi przebiegać stopniowo poprzez zmniejszanie dawek, gdyż w przeciwnym razie pojawia się wysokie ryzyko wystąpienia zespołu abstynencyjnego. W wypadku uzależnienia od opioidów duża część winy spoczywa na lekarzach przepisujących tego typu środki bez wystarczającego poinformowania pacjentów o niebezpieczeństwach związanych z ich zażywaniem.

Przeciwbólowe leki nienarkotyczne

Do grupy przeciwbólowych leków nienarkotycznych zaliczają się niezwykle popularne i łatwo dostępne specyfiki na bazie paracetamolu oraz ibuprofenu, po które miliardy ludzi sięgają przy bólu głowy, zębów, mięśni, a także bólach menstruacyjnych. Powszechność nienarkotycznych leków przeciwbólowych oraz ich niska cena sprawiają, że bardzo często są one nadużywane. W wypadku ich odstawienia nie występuje co prawda klasyczny zespół abstynencyjny, możliwe jest jednak wykształcenie się silnego uzależnienia psychicznego.

Jak rozpoznać uzależnienie?

W wypadku uzależnienia od przeciwbólowych leków narkotycznych przyjmująca je osoba bardzo szybko zaczyna odczuwać konieczność regularnego zażywania zwiększonych dawek. Z tego powodu osoba uzależniona zaczyna coraz częściej odwiedzać różnorodnych lekarzy w nadziei na otrzymanie recepty na opioidy. Przy niedostępności leku pojawia się lęk, depresja, problemy ze snem oraz inne objawy psychosomatyczne. W ostateczności występuje zespół abstynencyjny objawiający się dreszczami, wymiotami, biegunką i skokami ciśnienia, który może stanowić zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia. Przy uzależnieniu od leków nienarkotycznych nie występują objawy biologiczne, jednak w wypadku zaprzestania ich przyjmowania lub przyjmowania zmniejszonych dawek mogą wystąpić stany lękowe. Osoba uzależniona od leków przeciwbólowych często zażywa je nawet w sytuacji, gdy ból nie jest silny, a często także profilaktycznie, zanim ból się pojawi.