Nałogowe spożywanie alkoholu to problem, do którego przyznaje się dziś coraz większa grupa ludzi gotowych poszukiwać pomocy w ośrodkach odwykowych i na terapii grupowej.
Niestety, nawet przy wzrastającej świadomości alkoholizmu wiele osób zwyczajnie ignoruje symptomy choroby uważając, że problem zupełnie ich nie dotyczy, a ilość i częstotliwość spożywania przez nich alkoholu jest całkowicie normalna.
Wiele takich osób nie zdaje sobie jednak sprawy, że każdy kolejny dzień nałogowego picia to zwiększone ryzyko wystąpienia zaburzeń psychicznych powiązanych bezpośrednio z alkoholizmem – zaburzeń, które mogą okazać się w leczeniu równie trudne jak sam nałóg. O jakich zaburzeniach psychicznych można mówić w kontekście alkoholizmu i jak należy sobie z nimi radzić?
Alkoholizm a zaburzenia psychiczne
Nadmierne i nałogowe spożywanie alkoholu pozwala częściowo zagłuszyć problemy i poczucie niemocy, z jakim często zmagają się osoby sięgające po alkohol zdecydowanie zbyt często. Otępienie takie nie jest jednak jedynie chwilowym objawem i często przeradza się w pełni rozwinięte zaburzenia psychiczne, z którymi trudno poradzić sobie samodzielnie.
Zaburzenia te można podzielić zwykle na dwie kategorie: zaburzenia pojawiające się w okresie intensywnego używania alkoholu oraz późno objawiające się zaburzenia wynikające z nadmiernego picia. Te drugie, mające długotrwały efekt i trwające często przez wiele lat są zdecydowanie groźniejsze i często leczone są jeszcze długo po zakończeniu terapii uwalniającej od nałogu. O jakich zaburzeniach konkretnie można tu mówić?
Zaburzenia psychotyczne pojawiające się w okresie intensywnego używania alkoholu
Halucynoza alkoholowa to w pewien sposób bardziej zaawansowane stadium majaczenia alkoholowego, objawiające się wskutek długotrwałego narażenia mózgu na toksyczne działanie etanolu. Halucynoza może pojawiać się zarówno w okresach picia, jak i trzeźwości i dotyczy przede wszystkim halucynacji słuchowych, od których osoba uzależniona od alkoholu nie potrafi się samodzielnie uwolnić.
Halucynacje wydają się dla chorego tak realne, że mogą posuwać go do różnych nietypowych zachowań oraz poczucia strachu przed ewentualnym niewykonaniem poleceń słyszanych w głowie głosów. O podobne zasady opiera się paranoja alkoholowa, czyli tzw. zespół Otella. Osoby chore doświadczają w związku z nadmiernym spożywaniem alkoholu całkowicie nieprawdziwych i niepodlegających korygowaniu przekonań – czyli urojeń, które bardzo często przybierają postać chorobliwej zazdrości i podejrzeń o niewierność małżeńską.
Bardzo poważnym zaburzeniem psychicznym związanym z nadmiernym i nałogowym piciem alkoholu jest tzw. zespół amnestyczny, którego głównym symptomem jest głębokie upośledzenie pamięci świeżej. U osoby chorej pojawiają się problemy zapamiętywania i przywoływania nowych informacji, osoba ta staje się też apatyczna, ma zaburzone poczucie czasu i nie potrafi prawidłowo przywoływać kolejności ostatnich wydarzeń. W ich przypadku wspomnienia mieszają się niejednokrotnie z teraźniejszością, a to czego osoby uzależnione nie pamiętają często uzupełniają zmyślonymi informacjami których nie potrafią odróżnić od rzeczywistości.
Depresja alkoholowa i zaburzenia osobowości
Pomijając opisane wyżej zaburzenia wstępujące w okresie intensywnego picia alkoholu, depresja związana z alkoholizmem objawia się często ze sporym opóźnieniem, dając objawy o znacznie dłuższym i bardziej intensywnym przebiegu.
Szacuje się, że osoby uzależnione od alkoholu cierpią na depresję nawet dwa razy częściej niż reszta populacji. Objawy depresyjne pojawiają się u nich zwykle od razu po przerwaniu picia i często nie ustępują nawet po dłuższym okresie trzeźwości. Jest to oczywiście duży problem i wyzwanie dla terapeutów, którzy poza tradycyjną psychoterapią stosowaną w leczeniu alkoholizmu muszą włączyć do pracy z pacjentem leczenie celujące w zaburzenia depresyjne.
Ogólne obniżenie nastroju, poczucie ciągłego przygnębienia czy rozdrażnienie i utrata poczucia własnej wartości to objawy, których zdecydowanie nie należy ignorować. Choć rozpoznanie depresji u osób uzależnionych od alkoholu może być trudne, a same objawy depresyjne mogą być też zwyczajnie bezpośrednim wynikiem zatrucia alkoholowego lub zespołu abstynencyjnego, zawsze należy podjąć terapię w stronę ich rozwiązania.
Tu w najlepszej sytuacji są ci, którzy decydują się na leczenie w specjalistycznych ośrodkach, gdzie terapeuci przygotowani są na leczenie różnorodnych schorzeń powiązanych bezpośrednio lub pośrednio z alkoholizmem.