Uzależnienie od narkotyków zaczyna się zawsze od niewinnego eksperymentu – inicjacji, chęci spróbowania czegoś nowego, zażycia środka pod presją rówieśników. Powodów do sięgnięcia po używki jest wiele, ale nie trudno zauważyć że narkomania jest dziś jedną z trudniejszych chorób cywilizacyjnych i walka z nią wcale nie należy do najłatwiejszych. Uzależnienie narkomana wpływa nie tylko na niego samego, ale i jego najbliższe otoczenie. Jakie są objawy uzależnienia i jak podejmuje się leczenie nałogu?
Przyczyny i objawy uzależnienia od narkotyków
Narkomanii nie można określić jako problemu wyłącznie zdrowotnego. Zażywane substancje toksyczne wpływają na zachowanie i psychikę osoby uzależnionej, ale także jej otoczenie, rodzinę, życie prywatne. Osoby uzależniające się od substancji pobudzających z czasem przestają dbać o siebie, o to co robią, o działanie zgodnie z prawem – liczy się wyłącznie zażycie kolejnej porcji narkotyku i kontynuowanie uczucia, jakie następuje po jego zażyciu. Narkotyki wywołują w organizmie przyzwyczajenie, które po odstawieniu powoduje negatywne reakcje fizjologiczne, psychiczne i emocjonalne – osoba uzależniona ma problem z odstawieniem nie tylko z powodu tego, jak czuje się po zażyciu narkotyków, ale i tego jak źle czuje się po ich odstawieniu.
Zjawisko głodu narkotykowego następujące po próbie odstawienia narkotyków objawia się tym, że uzależniony odczuwa przymus powrotu do używki i jest w stanie zrobić wiele, by zdobyć kolejną porcję. Osoby uzależnione z czasem podporządkowują swoje codzienne funkcjonowanie zażywaniu narkotyków i efekt ten widać w ich zachowaniu. Po fazie eksperymentalnej, w której narkotyki przyjmowane są raczej z ciekawości następuje faza regularnego zażywania, w której to można zaobserwować już problemy w pracy zawodowej, w relacjach rodzinnych, problemy finansowe wskazujące na postępujące uzależnienie i fizyczne efekty odstawienia, gdy tylko głód narkotykowy nie zostanie zaspokojony.
Objawy narkomanii – jak rozpoznać je u bliskich?
Objawy tego, że osoba z bliskiego otoczenia jest uzależniona od narkotyków mogą różnić się w zależności od jej indywidualnych predyspozycji, czasu od jakiego przyjmuje substancję, a także samej substancji, od której się uzależniła. Najczęstsze objawy poważnego uzależnienia to zmiany w wyglądzie fizycznym i wyraźne zaniedbanie swojej osoby, zaczerwienione twardówki, poszerzone lub nadmiernie zwężone źrenice, nadpobudliwość lub flegmatyczność, gorszy nastrój, spadek masy ciała, ogólne wyniszczenie organizmu, obniżona odporność, a także wybuchy agresji, paranoje, nadpobudliwość, apatia, depresja.
Aby mieć pewność, czy osoba z bliskiego otoczenia jest uzależniona od narkotyków należy dokładnie obserwować jej zachowania i ich zmianę na przestrzeni czasu. Wiele z wymienionych wyżej objawów może mieć związek z chorobami somatycznymi, a w przypadku zmian psychicznych z ciągłą ekspozycją na stres, nerwicami czy innymi zaburzeniami. Jeśli jednak wiele z wymienionych zaburzeń pojawia się jednocześnie, rozwija na przestrzeni czasu i idzie w parze z ogólnym pogorszeniem się kontaktów z osobą uzależnioną, wyraźnym zaniedbaniem przez nią własnego życia i możliwymi problemami z prawem, to wyraźny sygnał by szukać pomocy specjalistów.
Leczenie narkomanii
Uzależnienie od narkotyków, choć wychodzi od jednej osoby, szybko wpływa na całą jej rodzinę i otoczenie i w wielu przypadkach pomocy u specjalistów powinni szukać nie tylko sami narkomani, ale i cała rodzina. To bliscy będą odgrywali ważną rolę w życiu człowieka opuszczającego ośrodek leczenia nałogów i wspomogą go w drodze do wytrwania bez nałogu. Takie działanie będzie możliwe oczywiście w sytuacji, gdy narkoman nie odepchnie wcześniej rodziny od siebie i swoim nałogiem nie zrazi do siebie najbliższych. Leczenie narkomanii to zdecydowanie trudny okres, ale da się przez niego przejść.
Pierwszą linią pomocy jest oczywiście detoks. Pacjenci trafiający do ośrodków leczenia uzależnień muszą zostać oddani pod opiekę lekarzy i przejść proces oczyszczania organizmu ze wszystkich toksyn. Organizm reaguje na detoks negatywnie i tylko kontrola lekarza pozwoli przejść przez ten etap bezpiecznie, bez ryzyka sięgnięcia po narkotyk dla ulżenia bólu. Dopiero po zakończeniu detoksu możliwe jest podjęcie psychoterapii indywidualnej i grupowej mającej na celu rozwiązanie problemów leżących u podłoża nałogu i wypracowanie nowych nawyków i zachowań pozwalających uniknąć sięgania po narkotyki.