Według popularnego żartu śmiertelna dawka alkoholu wynosi 3,5 promila, co oczywiście nie dotyczy Polaków. Nasi rodacy zarówno w kraju, jak i nierzadko za granicą otrzymują etykietkę nadużywających alkoholu. Okazuje się jednak, że nie do końca słusznie. Istnieje kilka krajów, które znacznie wyprzedzają Polskę w wielu zestawieniach. Jak więc wygląda sytuacja? W których krajach spożywa się najwięcej alkoholu?
Polska wcale nie jest liderem
Okazuje się, że w ostatnich zestawieniach przoduje Litwa. Szacuje się, że roczne spożycie wynosi ok. 13 litrów w przeliczeniu na osobę. Niewiele niżej znajdują się Czechy (11,8 l), Francja (11,8 l), Irlandia, Luksemburg i Słowacja z wynikiem 11,4 l. Polskę wyprzedzają także Węgry, Niemcy i Portugalia. Oszacowano, że roczne spożycie alkoholu na osobę w Polsce wynosi 10,9 l.
Raport Eurostatu z 2017 roku publikuje dane, według których mieszkańcy Unii na alkohol wydali łącznie 130 mld Euro, co równa się ok. 0,9% unijnego PKB. W przeliczeniu na osobę daje to ok. 300 Euro rocznie, wyliczenie uwzględnia jednak również osoby niepełnoletnie.
Jednak statystyka badająca jedno zjawisko, może być ujęta na różne sposoby, poprzez dodanie pewnych danych i usunięcie innych, np. poprzez uwzględnianie osób niepełnoletnich w wyliczaniu przeciętnej ilości spożywanego alkoholu na głowę lub nie. Poza tym wyliczenia statystyczne rozkładają się często także na abstynentów.
Pamiętajmy jednak, że poziom spożycia alkoholu w danym kraju to nie tylko cyfry w danych statystycznych, lecz również uwarunkowania kulturowe, mentalność, ogólnie przyjęte podejście do rozwiązywania problemów, a także ilość osób zamieszkujących terytorium, na którym przeprowadzane są wyliczenia.
Zróżnicowane podejście do alkoholu i alkoholizmu
Spożycie alkoholu, oprócz ilości, inaczej się rozkłada również w przełożeniu na tzw. kulturę picia. Ważną rolę odgrywa podejście do alkoholu. Jeśli jest on jedynie okazjonalnym uzupełnieniem towarzyskiego spotkania w rozsądnych ilościach, jego spożycie analogicznie ulega zmniejszeniu.
W tym samym czasie kilka mieszkań dalej może odbywać się huczna biesiada, której uczestnicy nie żałują sobie wysokoprocentowych trunków. Zatem przeciętne spożycie nie rozkłada się tak równomiernie. Różni się też rodzaj alkoholi spożywanych w poszczególnych krajach.
Dla przykładu największe spożycie wina odnotowujemy we Francji i Włoszech, co nie jest zbyt dużym zaskoczeniem. W Niemczech z kolei odnotowuje się największe spożycie piwa.
Odkładając jednak dane statystyczne nieco na bok, zwróćmy uwagę na podejście do picia. Można powiedzieć, że Polskę uznaje się za stereotypowego lidera w piciu nie ze względu na ilość spożywanego alkoholu, lecz z uwagi na podejście.
Picie alkoholu przy każdej możliwej okazji jest u nas standardem, a osoby deklarujące się jako abstynenci są często odrzucani lub nachalnie namawiani do picia. Korzystnym zjawiskiem może się jednak okazać to, że coraz większa liczba osób zdaje sobie sprawę ze szkodliwego działania alkoholu, a przejawem tego staje się np. organizacja bezalkoholowego wesela. Budzi to naturalny sprzeciw wielu osób, lecz nie warto się zrażać, kiedy gra jest warta świeczki.
Cena też ma znaczenie
W wielu krajach nakłada się na alkohol różnego rodzaju podatki. Np. w Estonii w ostatnich latach odnotowano znaczące podwyżki cen akcyzy. Zaskakujące jest to, że podniesienie cen alkoholu według statystyk faktycznie obniżyło poziom jego spożycia. Pamiętajmy jednak, że to, co sprawdza się w jednym kraju, niekoniecznie musi zadziałać w innym.