Uzależnienie od alkoholu jest jednym z najtrudniejszych nałogów, z jakimi spotykają się na co dzień ośrodki odwykowe. Całkowita utrata kontroli nad ilością przyjmowanych trunków i swoim zachowaniem po alkoholu połączona najczęściej z pełną świadomością negatywnych następstw potrafi całkowicie zniszczyć życie człowieka, który sam nie jest w stanie poradzić sobie w walce z uzależnieniem. Skąd jednak bierze się problem uzależnienia od alkoholu? Jakie przyczyny są najczęstszym powodem popadania ludzi w alkoholizm i czy mają one wpływ na drogę leczenia choroby alkoholowej?
Czym tak naprawdę jest alkoholizm?
Alkoholizm to choroba i zdecydowanie nie należy jej bagatelizować. Uzależnienie od wysokoprocentowych trunków nie jest wyłącznie wynikiem fizycznego poczucia przymusu picia, ale także efektem wielu problemów psychicznych i personalnych, dla których alkohol wydaje się być najlepszym sposobem na poprawę samopoczucia. Początkowe stadia alkoholizmu mogą nie dawać niepokojących objawów – osoba uzależniona może pić na imprezach, ze znajomymi i choć najczęściej przejmuje inicjatywę, dyktując tempo picia, jej otoczenie nie powiąże tego z uzależnieniem. Dopiero zaawansowane stadium choroby, w którym alkoholik pije w samotności, zupełnie traci kontrolę nad częstotliwością i ilością wypijanego alkoholu i nie chce dopuścić do siebie myśli o swoich problemach jest często alarmem dla bliskich mu osób i etapem, na którym wielu alkoholików trafia na odwyk.
Osobie uzależnionej od alkoholu zwykle z wielkim trudem przychodzi przyznanie się do choroby przed swoimi bliskimi czy nawet przed samym sobą. Osoba uzależniona nie postrzega siebie jako alkoholika, ponieważ znaczna część społeczeństwa ma w głowie stereotypowy wizerunek brudnego, śmierdzącego bezdomnego, który pije tanie wina, nie ma pracy, ani rodziny.
Alkoholikami mogą być jednak osoby, które z pozoru nie zmagają się z wieloma życiowymi problemami. Zarówno w przypadku jednych jak i drugich szybka specjalistyczna pomoc może okazać się jedyną drogą ratunku przed autodestrukcją.
Jak uzależnia alkohol – biologiczne i psychiczne przyczyny alkoholizmu
Uzależnienie od alkoholu spowodowane ciągłym nadużywaniem wysokoprocentowych trunków niesie za sobą poważne konsekwencje fizyczne, ale także psychiczne i na tych dwóch płaszczyznach można identyfikować też same przyczyny pojawienia się uzależnienia. Wśród najczęściej wymienianych powodów nadmiernego sięgania po alkohol wymienia się potrzebę zyskania nowych znajomych i zaimponowanie rówieśnikom (widoczną szczególnie u ludzi młodych), jawny bunt wobec norm społecznych, zaburzenia emocjonalne (w tym trudności w wyrażaniu emocji), zaburzony rozwój osobowości, brak umiejętności radzenia sobie ze stresem, wysoki poziom niepokoju w relacjach interpersonalnych, niską samoocenę, a także metodę radzenia sobie z wydarzeniami traumatycznymi. Analizując głębiej przyczyny rozwijania się alkoholizmu można wyróżnić kilka głównych kategorii przyczyn biologicznych i psychicznych.
Z medycznego punktu widzenia alkoholizm może mieć swoje źródło w skutkach oddziaływania alkoholu na organizm człowieka. Po osiągnięciu stanu euforii i rozluźnienia charakterystycznego dla upojenia alkoholowego, wiele osób nie potrafi wyobrazić sobie rzeczywistości bez dodatkowego pobudzenia ze strony alkoholu. Choć same geny nie określają, czy ktoś rozwinie w sobie uzależnienie, medycyna wyraźnie zauważa tendencje do rozwijania się alkoholizmu u niektórych osób i często spotyka się z przypadkami, kiedy alkoholizm jest w pewnym sensie chorobą rodzinną, dziedziczoną. Czynniki środowiskowe w połączeniu z genami stwarzają dużo większą szansę na wystąpienie choroby alkoholowej.
Równie ważną, jeśli nie bardziej istotną grupę przyczyn alkoholizmu stanowią przyczyny psychologiczne. Według psychologów uzależnienie alkoholowe może być efektem zaburzeń psychicznych, a samo spożywanie alkoholu może być dla osoby uzależnionej mechanizmem obronnym. Alkohol to często droga ucieczki przed życiowymi problemami, z którymi nie potrafimy sobie poradzić. Co więcej, choroba alkoholowa może pojawić się w związku z traumatycznymi przeżyciami, nieprawidłowym procesem wychowania czy środowiskiem, w jakim dorastała osoba uzależniona.
Dziecko przebywające w źle funkcjonującej rodzinie, w której jeden bądź oboje rodziców jest uzależnionych od alkoholu może być bardziej podatne na uzależnienia w przyszłości.
Leczenie alkoholizmu – czy przyczyny uzależnienia mają znaczenie w procesie leczenia?
Alkoholizm, choć może wiązać się z wieloma różnymi przyczynami biologicznymi i psychicznymi, zwykle nie rozwija się z powodu jednego wydarzenia i nie jest jedyną możliwą reakcją organizmu na konkretne sytuacje. Osoby wywodzące się z trudnego środowiska i z większym ryzykiem genetycznym mogą, ale nie muszą poddać się chorobie alkoholowej. Ze względu na złożoność kwestii tego jak uzależnia alkohol nie można jednak rozgraniczyć różnych metod leczenia choroby alkoholowej. Pierwszym etapem powinien być zawsze detoks, dzięki któremu możliwe będzie całkowite oczyszczenie organizmu z pozostałości alkoholu, a jego następstwem złożona terapia budująca zupełnie nowe podejście do trzeźwości, ukazująca pozytywne aspekty życia bez alkoholu, ale też próbująca rozwiązać problemy psychiczne będące przyczyną pojawienia się alkoholizmu i możliwą podstawą nawrotu choroby.